Merhabalar,
Bir süredir Angry Birds oynuyorum. Ne kadar basit ama keyifli bir oyun değil mi? Android işletim sistemli telefonumla akıllı telefon pazarına akıllı bir giriş yaptım. “Adamlar yapmış abi” safhasını çabucak geçip, bu işin “patlamasının” nedenleri zihnime yağmaya başladı. Yazıp kurtulmak istedim. Bu, sanki insanın çişini tutması gibi bir şey 
Pazarlama bazı dönemlerden geçti. Dönem dönem ela alıp, akıllı telefon olayına geri dönelim:
1. Dönem (Bildiğiniz Satış): Pazarlamanın bizdeki birinci dönemi bildiğiniz satıştır esasında. “Pazarlamacılar ve dilenciler giremez” tabelalarının asılmasına ve pazarlama kavramını seyyar satıcılarla eş noktaya getiren bu arkadaşlara buradan kavramın içini boşalttıkları için ne söylesem azdır. Ürün kıtlığı yaşadığımız dönemlerde kapımıza kadar gelen ürünler bize pazarlandı (aslında satıldı). Bu dönemin temel özellikleri şunlardı:
- Tüketici koltuğunda oturur
- Ürüne ulaşmak zordur
- Üretici ürünü getirir, bilgiyi verir, ürünü satar
2. Dönem (Yontma Pazarlama Devri): Satıştan yontma üretimden doğma alışkanlıklarla tüketiciye ürünü anlattığımız bir dönemdi. Ürünün tüketiciye faydasından çok, özellikleriyle ilgili iletişim yapılırdı. Bol bol övünülürdü. Tüketici faydasına ilişkin ilginç vaatler bu zamana denk geldi. “…oysa ki ona bir kilo X mercimek alsaydı, gönlünü kazanabilirdi” tarzında ürün faydaları, bu dönemde hayat buldu. Sonra da çabucak öldü. Bu dönemin özellikleri:
- Tüketici koltuğundan hafif kalkmış, civarı gezmeye başlamıştır
- Ürüne ulaşmak kolaylaşmıştır
- Üreticiler ürünlerini seri halde ve çokça üretmeye odaklanırlar
- Üreticiler ürünlerini anlatırlar
3. Dönem (Modern Pazarlama Devri): Modern pazarlama tüketicinin iç dünyasını biraz anlamaya çalışmakla ve bu alanı yönlendirmekle başlar. İnsanlara ihtiyacı olmayan ürünleri aldırma fikri bu dönemin icadıdır. Tüketim bölünerek çoğalmaya başlar bu dönemde.
- Tüketiciye farklı kanallarla ulaşılmaya başlanır, mümkün olan her kanalda karşısına çıkarak iletişim kurulur
- Tüketiciye hayalleri satılır, duygu dünyasında değişim yaratacak, zihninde yer edecek vaatler sunulur
- Tüketicinin ne düşündüğüne ilişkin geri bildirimler alınır, onun da fikri sorulur
- Tüketiciye has ve tüketicinin tam istediği gibi ürünler üretilir
- İnsanların kendi aralarında konuştukları keşfedilir ve WOMM, Gerilla Marketing, Viral gibi iletişim çeşitleri ortaya çıkar
- Tüketici iyice şımardı, üründen çok bi şey yok, hemen hemen her istediği ürüne kıçını kaldırmadan sahip olabiliyor
- İnternetin yaygın kullanımı sayesinde sınırlar ortadan kalktı ve tüketiciler artık birer üretici konumuna geldi
- İçerik, bilgi, hizmet ve ürünü artık sizin üretmeniz gerekmiyor. Markalar sadece gerekli ortamı sunup, insanları bir araya getiriyorlar.
- Tüketici iyice sosyalleşti, her an yüzlerce insanla temas halinde
- İnsanlar kendi sahip olduğu şeyleri kişiselleştirmek istiyor. Seri üretimin sağladığı ucuzluk tabi ki tüketimi artırdı, buradan Henry Ford amcaya rahmetler sunuyoruz ama insanlar artık detaylarda sahip olduğu ürünleri kişiselleştirme imkanı arıyor. Android ve ios işletim sistemlerinin insanlar sunduğu en önemli şeylerin başında istediği uygulamayı indirerek kendi telefonunu kişiselleştirmesini sağlamak geliyor.
- İnsanlar sürekli sosyalleşmek istiyor. Sürekli online olmak ve farklı ortamlarda bulunmak istiyor. Mesela internet olmasaydı ben bu düşündüklerimi size mümkün değil anlatamazdım. Denk gelecek de ortam olacak da siz beni tanıyacaksınız da dinleyeceksiniz. Şimdi belki de ben ayaklarımı uzatmış televizyon seyrediyorum ama siz beni dinliyorsunuz. Ben bir defa anlatmak için çaba harcıyorum ama sizler (evet yetmiş milyon beni okuyor) benimle iletişim kuruyorsunuz. Şu an benden onlarcası size salonunuzdaki koltuğunuzda, yatak odanızda, tuvaletinizde, otobüste eşlik ediyor ve bir şeyler anlatıyor. Siz uyuyor olsanız dahi Facebook sayfanız sizin adınıza bir şeyler anlatıyor, arkadaşlarınıza beğendiğiniz videoları seyrettiriyor. Bu muhteşem bir şey.
- Görsel sınırlar zorlanıyor. Geniş ekranlar sayesinde mobil uygulamalar daha çeşitli hale geliyor. 3 boyutlu telefon ekranları da çıktığına göre bu sınırın nereye kadar zorlanacağını tahmin etmeye çalışmayın bile.
- İnsanlar başkaları için içerik üretiyor. Eskiden olduğu gibi üreticinin ürettiği ve tüketicinin satın aldığı bir boyut değil bu. Milyonlarca insanın katılımıyla akıl almaz derecede zekice uygulamalar üretiliyor. O kadar insanın ürettiği içeriği yüzlerce tam zamanlı insan istihdam etseniz yine üretemezsiniz. Çünkü işin sırrı üretici zihninin çeşitliliğinde. Ekşisözlük de bu yüzden bu kadar önemli. Belki o insanlar etrafımızda ama o kadar kafası çalışan adam hiç yan yana bir araya gelip konuşmuyorlar.
